رادیوگرافی بایت وینگ چیست و چه کاربردی دارد؟

سلامت لثه و دندان‌ها، همواره یکی از دغدغه‌های مهم برای افراد مختلف است. به این دلیل که وجود دندان‌های سالم علاوه بر ایجاد ظاهری زیبا، سلامت بخش‌های مختلف دیگر بدن را تضمین می‌کند. چرا که دندان‌های خراب و پوسیده می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های متعددی همچون بیماری‌های گوارشی بشود. بنابراین نگهداری مناسب از دندان‌ها و درمان بیماری‌های مرتبط با آن، باید یکی از اولویت‌های هر انسانی باشد.

اما با وجود فراگیر بودن مشکلات دندان‌ها در سراسر دنیا، باید روش‌های کارآمدی برای معاینه، تشخیص و درمان بیماری‌های لثه و دندان وجود داشته باشد. روش‌هایی که با دقت بالا مشکلات دندانی را شناسایی کنند.

خوشبختانه با پیشرفت علم، روش‌های متعددی برای غربالگری دندان‌ها وجود دارد. یکی از این روش‌ها، رادیوگرافی بایت وینگ است. در این روش با تابش اشعه ایکس، از دندان‌ها تصویربرداری صورت می‌گیرد.

در این مقاله به بررسی رادیوگرافی دندان بایت وینگ و کاربرد آن می‌پردازیم و در مورد نحوه انجام و عوارض احتمالی آن نیز بحث خواهیم کرد.

رادیوگرافی بایت وینگ چیست

رادیولوژی بایت وینگ (bite wing) یکی از روش‌های تصویربرداری داخل دهانی با استفاده از اشعه ایکس می‌باشد که در فرایند تشخیص و درمان مشکلات دندانی و لثه‌ای کاربرد دارد.

این روش به ارائه تصاویری از تاج دندان و استخوان‌های بین دندانی و لثه می‌پردازد و کمک زیادی به دندانپزشک جهت بررسی و حل برخی از مشکلات دندانی و مشکلات مربوط به لثه می‌کند. البته در رادیوگرافی بایت وینگ ، ریشه‌های دندانی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند و برای ارزیابی ریشه‌ها از روش‌های دیگری مانند رادیولوژی پری اپیکال استفاده می‌شود.

در این روش از تاج دندان، استخوان‌های بین دندانی و لثه تصویربرداری می‌شود. بنابراین می‌توان مشکلات مرتبط با این بافت‌ها را تشخیص داد.

حال سوال اینجاست که به چه دلایلی از این روش استفاده می‌شود؟

از جمله مهم‌ترین دلایل استفاده از عکس رادیولوژی بایت وینگ این است که به دندانپزشک امکان معاینه بهتر دندان‌ها را می‌دهد. از آنجایی که غالباً فاصله بین دندان‌های ما بسیار کم بوده و امکان مشاهده فضای بین دندان‌ها به خوبی فراهم نیست، دندانپزشک نمی‌تواند با چشم تمام مشکلات دندان‌ها را تشخیص دهد.

به عبارت دیگر، روش تصویربرداری بایت وینگ این امکان را به ما می‌دهد که مشکلات پنهان دندان‌ها را نیز شناسایی کنیم.

کاربرد رادیوگرافی بایت وینگ

رادیوگرافی دندان بایت وینگ کاربردهای تشخیصی متعددی دارد. از جمله این کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معاینه کلی لثه و دندان‌ها
• تشخیص بیماری‌های لثه
• بررسی پوسیدگی دندان‌ها
• چکاپ‌های دوره‌ای برای بررسی وضعیت سلامت دندانی
• ارزیابی اصطکاک و فروپاشی دندان
• آگاه شدن از وضعیت پیشرفت بیماری‌های لثه و دندان

اما در صورتی که دندانپزشک بخواهد در مورد وضعیت ریشه‌های دندان مطلع شود، نمی‌تواند از روش بایت وینگ استفاده کند. چرا که این روش، قادر به ارائه تصاویر ریشه‌‌ای نیست. لذا در صورت نیاز به معاینه ریشه‌ها، دندانپزشک سعی می‌کند که از روش‌های دیگری مانند رادیولوژی پری اپیکال بهره ببرد.

تا به اینجا به معرفی رادیولوژی بایت وینگ و کاربرد آن در حیطه دندانپزشکی پرداختیم. در ادامه مقاله، در مورد نحوه گرفتن عکس بایت وینگ و عوارض احتمالی آن صحبت خواهیم کرد.

نحوه گرفتن عکس بایت وینگ و سایر نکات مهم

شاید جالب باشد که بدانید فلسفه نام‌گذاری بایت وینگ چه بوده است. در زبان انگلیسی، bite به معنای «گاز گرفتن» و wing به معنای «بال» می‌باشد. در واقع بایت وینگ در زبان فارسی یعنی «گاز گرفتن بال».

علت نام‌گذاری بایت وینگ این بوده است که بیمار باید برای انجام تصویربرداری یک شی بال مانند را گاز بزند و آن را با دندان خود نگه دارد. از آنجایی که تصویربرداری داخل دهانی است، دستگاه مورد نظر باید در دهان بیمار قرار بگیرد.

ضمن اینکه هنگام تصویربرداری دستگاه مورد نظر نباید تکان بخورد. چرا که در غیر این صورت تصویر درستی شکل نخواهد گرفت.

همچنین لازم است برای تشکیل صحیح تصاویر، بیمار دندان‌های خود را کامل روی هم قرار دهد. به طوری که دستگاه کاملاً در دهان او فیکس شود.

بعد از فیکس شدن دستگاه در درون دهان، نوبت به تابش اشعه ایکس برای ثبت تصاویر خواهد بود. در این مرحله از هر طرف صورت، یک یا دو عکس بایت وینگ تهیه می‌شود.

عوارض رادیولوژی بایت وینگ

به صورت کلی، رادیوگرافی دندان بایت وینگ عوارض جانبی زیاد و خطرناکی ندارد. چرا که از کمترین میزان اشعه برای تصویربرداری استفاده می‌شود تا به مراجعه‌کنندگان آسیبی نرسد. اما ممکن است جهت اطمینان از روپوش سربی نیز استفاده شود تا خطرات به کمترین مقدار ممکن برسد.

اما توجه به این نکته ضروری است که همین میزان کم اشعه ایکس، می‌تواند برای جنین انسان خطر ایجاد کرده و به آن آسیب زند. به همین علت بهتر است که زنان باردار حتماً قبل از انجام رادیولوژی، با پزشک خود مشورت کنند و این موضوع را با آنها در میان بگذارند.

قیمت رادیوگرافی بایت وینگ

بهترین راه برای آگاه شدن از هزینه‌ها، تماس گرفتن با درمانگاه‌ها و مطب‌های دندانپزشکان می‌باشد. چرا که ممکن است این هزینه از شهری به شهر دیگر و از دندانپزشکی به دندانپزشک دیگر متفاوت باشد. ضمن اینکه قیمت‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند و بهتر است قبل از انجام رادیوگرافی bitewing، از طریق تماس با مراکز مختلف دندانی، اطلاعات لازم را کسب کنید.

سخن آخر

گاهی اوقات مشکلات دندانی از چشم دندانپزشکان پنهان مانده و با معاینه معمولی تشخیص داده نمی‌شوند. گاهی نیز برای معاینه بهتر و تشخیص دقیق‌تر لازم است تا دندانپزشکان از روش‌های تصویربرداری مختلفی استفاده کنند.

در این مقاله سعی کردیم یکی از این روش‌های تصویربرداری را شرح دهیم و کاربردها، مزایا و عوارض آن را بررسی کنیم. البته گفتنی است که انواعی از تصویربرداری‌های داخل دهانی و خارج دهانی جهت معاینه دندان‌ها استفاده می‌گردد. از جمله این روش‌ها می‌توان به رادیولوگرافی پری اپیکال، رادیولوژی OPG و … اشاره کرد. ما در دو مقاله دیگر، به صورت جداگانه و کامل راجع به این دو روش نیز صحبت کرده‌ایم.

همچنین پیشنهاد می‌کنیم که مطلب دیگر ما در مورد رادیولوژی دندان در کودکان را نیز مطالعه نمایید.