سقط جنین معمولاً در سه ماه اول بارداری (12 هفته اول) اتفاق می‌افتد و اغلب به دلایل پزشکی رخ می‌دهد که تحت کنترل فرد نیستند. با این وجود، دانستن عوامل خطر، علائم و علل آن می‌تواند به شما در درک بهتر این رویداد و دریافت هرگونه حمایت فوری کمک کند.
طبق آمار حدود 10 تا 20 درصد از بارداری‌ها به سقط ختم می‌شوند. اولین هفته‌های بارداری، زن در معرض بیشترین خطر سقط جنین قرار دارد. با این حال، زمانی‌که بارداری به هفته 6 ام می‌رسد، این خطر کاهش می‌یابد.
از هفته 13 تا 20 ام بارداری، خطر سقط جنین بیشتر کاهش می‌یابد. مهم است که در نظر داشته باشید که خطر سقط جنین بعد از این دوره تغییر چندانی نمی‌کند، زیرا ممکن است در هر مرحله از بارداری عوارض آن ایجاد شود.
از نظر اصول پزشکی، در بیشتر موارد سقط جنین به این دلیل اتفاق می‌افتد که جنین آنطورکه انتظار می‌رود رشد نمی‌کند. در این مطلب به راهکارهای لازم در زمینه پیشگیری از بروز آن اشاره خواهیم کرد.
مطلب مرتبط: علائم اولیه بارداری
علائم سقط جنین
علائم سقط جنین بسته به مرحله بارداری شما متفاوت است. در برخی موارد، آنقدر سریع اتفاق می‌افتد که حتی ممکن است قبل از سقط از بارداری خود اطلاع نداشته باشید. برخی از علائم سقط جنین عبارتند از:
• لکه‌بینی مداوم و شدید
• خون‌ریزی واژینال
• خروج ترشحات مایع یا حاوی بافتی از واژن
• درد شدید یا گرفتگی شکم
• کمردرد خفیف تا شدید
علائم سقط جنین معمولاً بدتر از دوره قاعدگی است و بیشتر از یک پریود کامل طول می‌کشد. در صورت مشاهده هریک از این علائم در دوران بارداری فورا با پزشک خود تماس بگیرید. احتمالاً پزشک تمایل داشته باشد که آزمایش‌هایی را انجام دهد تا مطمئن شود که همه‌چیز خوب است.
مطلب مرتبط: سونوگرافی بارداری دوقلو
علل موثر در سقط جنین
اگرچه بدن شما هورمون‌ها و مواد مغذی لازم را برای جنین در حال رشد تامین می‌کند اما بیشتر سقط‌های سه ماهه اول بارداری به این دلیل اتفاق می‌افتند که جنین به طور طبیعی رشد نمی‌کند. عوامل مختلفی می‌تواند باعث این امر شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مشکلات ژنتیکی یا کروموزومی
نیمی از ژن‌های جنین در حال رشد از مادر و نیمی دیگر از پدر به ارث می‌رسند. در اصل این کروموزوم‌ها هستند که در ساختار خود ژن‌ها را نگه می‌دارند. نمونه‌هایی از ناهنجاری‌های کروموزومی موثر در سقط جنین عبارتند از:
• مرگ داخل رحمی جنین: در این شرایط جنین تشکیل می‌شود، اما روند رشد آن متوقف می‌شود و قبل از بروز هرگونه علائم سقط جنین می‌میرد.
• تخمک سوخته: زمانی اتفاق می‌افتد که اصلا جنینی تشکیل نشود.
• حاملگی مولار: در حاملگی مولار هر دو مجموعه کروموزوم از پدر می‌آیند. حاملگی مولار با رشد غیرطبیعی جفت همراه است و معمولا رشد جنینی وجود ندارد.
• حاملگی مولار جزئی: زمانی اتفاق می‌افتد که با وجود کروموزوم‌های مادر، پدر دو مجموعه کروموزوم را فراهم می‌کند. حاملگی مولار جزئی معمولاً با ناهنجاری‌های جفت و غیرطبیعی بودن جنین همراه است.
گاهی مشکلات ژنتیکی به طور تصادفی هنگام تقسیم سلول‌های جنین یا به‌دلیل آسیب سلولی تخمک یا اسپرم رخ می‌دهند. مشکلات جفت نیز می‌تواند منجر به سقط جنین شود.
مطلب مرتبط: سندروم داون چیست؟ سونوگرافی های غربالگری در دوران بارداری کدامند؟
شرایط زمینه‌ای و عادات سبک زندگی
اگرچه بیماری‌های زمینه‌ای مادر و نوع سبک زندگی او ممکن است در رشد جنین اختلال ایجاد کنند اما ورزش کردن و برقراری رابطه جنسی باعث سقط نمی‌شوند. کار کردن مادر نیز روی جنین تأثیری نخواهد داشت، مگر اینکه محیط کار در معرض مواد شیمیایی یا تشعشعات مضر قرار داشته باشد. به طور کلی، شرایطی‌که می‌توانند در رشد جنین اختلال ایجاد کنند عبارتند از:
• رژیم غذایی نامناسب یا سوءتغذیه
• مصرف سیگار، مواد مخدر و الکل
• مصرف بیش‌ازحد کافئین
• سن بالا
• ابتلا به بیماری تیروئید درمان‌نشده
• مشکلات هورمونی
• ابتلا به دیابت کنترل‌نشده
• بروز عفونت‌ها
• ضربه شدید به شکم
• کمبود وزن یا اضافه وزن
• چاقی
• مشکلات مربوط به رحم و دهانه رحم
• شکل غیرطبیعی رحم
• فشار خون بالا
• مسمومیت غذایی
• مصرف داروهای خاص
همیشه قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر است.
مطلب مرتبط: حفظ تناسب اندام در بارداری
میزان احتمال مواجهه با سقط جنین
امروزه از دست دادن زودهنگام جنین به یک مساله شایع تبدیل شده است. طبق گزارش کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، این اتفاق ناگوار در 10 درصد از بارداری‌های تاییدشده رخ می‌دهد. گاهی اوقات علت سقط جنین ناشناخته باقی می‌ماند. با این حال، تخمین زده شده است که حدود 50 درصد از سقطها به‌دلیل مشکلات کروموزومی است.
خطر بروز سقط قطعاً با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد. طبق گفته محققان، خطر سقط جنین در سن 35 سالگی 20 درصد است. این خطر در سن 40 سالگی به 40 درصد و در سن 45 سالگی به 80 درصد می‌رسد.
در واقع سقط جنین به این معنی نیست که دیگر بچه‌دار نمی‌شوید. با توجه به نتایج مطالعات انجام‌شده، 87 درصد از زنانی‌که سقط جنین داشته‌اند، در بارداری‌های بعدی توانسته‌اند نوزاد خود را بدون دغدغه به دنیا آورند. تقریبا تنها 1 درصد از زنان سه بار یا بیشتر تجربه سقط جنین دارند.
مطلب مرتبط: بارداری خارج از رحم
راهکارهای موثر در پیشگیری
اگرچه همه سقطها قابل پیشگیری نیستند، اما می‌توانید اقداماتی را برای کمک به حفظ یک بارداری سالم انجام دهید. مواردی چون:
• برای رفع نگرانی هر ماه توسط پزشک متخصص زنان و زایمان معاینه شوید و سونوگرافی انجام دهید.
• در دوران بارداری از مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار خودداری کنید.
• قبل و در طول بارداری وزن متعادل خود را حفظ کنید.
• از بروز عفونت جلوگیری کنید. دست‌های خود را کاملا بشویید و از افرادی‌که بیمار هستند دوری کنید.
• مقدار کافئین مصرفی را به کمتر از 200 میلی‌گرم در روز محدود کنید.
• برای اطمینان از اینکه شما و جنین در حال رشدتان مواد مغذی کافی دریافت می‌کنید، ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای دوران بارداری را تحت نظر پزشک مصرف کنید.
• یک رژیم غذایی سالم و متعادل همراه با مقدار زیادی میوه و سبزیجات داشته باشید.
نحوه کنترل خطرات و عوارض احتمالی بعد از سقط جنین
اگر سقط کامل را تجربه کرده باشید و هیچ بافتی از جنین در بدن شما باقی نمانده باشد، به درمان خاصی نیاز ندارید. اما درصورتی‌که هنوز مقداری از بافت در بدن شما وجود داشته باشد، به تشخیص پزشک باید منتظر بمانید که به‌صورت طبیعی تخلیه شود یا با مصرف دارو و در نهایت جراحی کورتاژ آن‌ها را خارج کنید.
معمولاً مدت زمان لازم برای بهبودی بدن، بستگی به طول زمان بارداری شما قبل از سقط جنین دارد. پس از سقط جنین، ممکن است علائمی مانند لکه‌بینی و ناراحتی شکمی را تجربه کنید.
اصولاً هورمون‌های بارداری تا چند ماه پس از سقط جنین افت می‌کنند و شما بعد از چهار تا شش هفته دوباره پریودهای طبیعی خود را تجربه می‌کنید. حداقل تا دو هفته پس از سقط از داشتن رابطه جنسی یا استفاده از تامپون خودداری کنید.
تجربه طیف وسیعی از احساسات پس از سقط جنین طبیعی است. هم‌چنین ممکن است علائمی مانند مشکلات خواب، کمبود انرژی و گریه مکرر را تجربه کنید.
اگر دو یا چند سقط متوالی داشته باشید، برای بارداری مجدد پزشک آزمایشاتی را برای تشخیص علت سقط جنین قبلی شما توصیه می‌کند. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• آزمایش خون برای تشخیص عدم تعادل هورمونی
• آزمایش ژنتیک با استفاده از نمونه‌های خون یا بافت
• معاینه لگن و رحم
• سونوگرافی
سخن آخر
بهتر است بدانید که احتمال مواجهه با سقط‌های مکرر در ماه‌های اول بارداری بسیار نادر است و داشتن یک سقط جنین خطر سقط دیگر را افزایش نمی‌دهد. در واقع سقط جنین به این معنا نیست که در آینده باردار نخواهید شد. اکثر زنانی‌که سقط جنین می‌کنند، بعدا حاملگی سالمی دارند. پس حتما پس از مشورت با پزشک و بدون نگرانی برای بارداری مجدد اقدام کنید.
برای انجام کلیه‌ی سونوگرافی های مربوط به بارداری در همدان به رستا کلینیک واقع در بالاتر از میدان بعثت – نرسیده به صنعت و معدن – جنب املاک خانه سبز – نبش کوچه نشاط – پلاک 325 مراجعه فرمایید. آدرس اینستاگرام: rastaclinic.hamedan
