اغلب، عفونت رحم در سنین باروری یعنی از سن بلوغ تا یائسگی به‌سراغ زنان می‌آید، به‌خصوص پس از زایمان که شکاف ایجادشده زمینه ورود باکتری‌های مختلف را فراهم می‌کند. تخمین زده می‌شود که 10 درصد از مرگ‌و‌میرهای مرتبط با بارداری، ناشی از عفونت رحم است.
عفونت درمان‌نشده می‌توانند منجر به بروز عوارضی در اندام‌های تناسلی، مشکلات باروری و سایر مشکلات سلامت عمومی شوند.
به‌همین‌دلیل از نظر پزشکان، مهم است که این مشکل در اسرع وقت درمان شود و معمولاً با درمان‌آنتی‌بیوتیکی از بین می‌رود.
به طور کلی، سه نوع عفونت رحم وجود دارد که در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.
مطلب مرتبط: درباره هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم چه می‌دانید؟
برای انجام هیستروسالپنگوگرافی در همدان به مرکز سونوگرافی رستا کلینیک همدان واقع در میدان بعثت مراجعه نمایید. آدرس اینستاگرام ما: rastaclinic.hamedan
انواع عفونت رحم
از انواع آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اندومتریت: عفونت پوشش داخلی رحم
• میومتریت: عفونت عضله رحم
• پارامتریت: عفونت نواحی اطراف رحم
اصولاً میزان شیوع اندومتریت بسیار بیشتر است و مواردی مانند میومتریت و پارامتریت بعد از زایمان زنان را درگیر می‌کنند.
علت ابتلا به عفونت
عفونت‌هایی که می‌توانند باعث بروز اندومتریت شوند عبارتند از:
• عفونت‌های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا و سوزاک
• بیماری سل و ایدز
• عفونت‌های ناشی از به هم ریختن تعادل مخلوط باکتری‌های طبیعی واژن
همه زنان دارای ترکیبی طبیعی از باکتری در واژن خود هستند. معمولاً عفونت رحم زمانی ایجاد می‌شود که تعادل این ترکیب پس از بروز مسائلی مانند استرس، زایمان و آغاز برقراری رابطه جنسی تغییر کند. بدین‌شکل نه تنها زمینه تکثیر باکتری‌های مضر فراهم می‌شود، بلکه احتمال تکثیر بیشازحد این باکتری‌های ساکن رحم نیز وجود دارد.
از باکتری‌های موثر در بروز عفونت رحم می‌توان به استافیلوکوک و استرپتوکوک گروه B اشاره کرد که معمولاً در محیط‌های مرطوب و گرم رشد می‌کنند. اگرچه عفونت در خانم‌های باردار اغلب پس از زایمان رخ می‌دهد، اما اگر در ماه‌های آخر بارداری کیسه آمنیوتیک عفونی شود، رحم نیز ممکن است دچار عفونت شود.
فاکتورهای خطر موثر در بروز عفونت
اغلبِ زنان، در معرض خطر ابتلا به عفونت رحم بعد از سقط جنین یا زایمان، به‌خصوص پس از تجربه یک زایمان طولانی یا زایمان سزارین، هستند. البته احتمال ابتلا به این عارضه پس از انجام یک روش پزشکی که شامل ورود دستگاه خاصی به رحم است نیز زیاد است، چراکه می‌تواند مسیری برای ورود باکتری‌ها فراهم کند. از این روش‌های پزشکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• هیستروسکوپی
• قرار دادن دستگاه آی یو دی (IUD) برای پیشگیری از بارداری
• سقط عمدی و کورتاژ (به‌واسطه خراش دادن دیوار رحم)
اندومتریت می‌تواند همزمان با سایر بیماری‌های ناحیه لگن مانند التهاب دهانه رحم (سرویسیت) نیز رخ دهد. از سایر فاکتورهای خطر موثر در بروز انواع عفونت رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برقراری روابط جنسی خطرناک بدون استفاده از وسایل محافظ مانند کاندوم
- داشتن شریک‌های جنسی مختلف به‌خصوص در سنین جوانی
- ابتلا به کم‌خونی
- اضافه‌وزن بیشازحد یا چاقی
- داشتن سابقه ابتلا به واژینوز باکتریایی
- معاینات متعدد واژینال در حین زایمان
- وجود بقایای جفت در رحم پس از زایمان
- خونریزی بیشازحد بعد از زایمان
علائم عفونت رحم
عفونت رحم معمولاً علائم زیر را ایجاد می‌کند:
- تورم در ناحیه شکم
- خونریزی غیرطبیعی واژینال
- خروج ترشحات غیرطبیعی و بدبو از واژن
- یبوست
- احساس ناراحتی هنگام اجابت مزاج
- تب‌ولرز
- درد در لگن، ناحیه تحتانی شکم یا ناحیه رکتوم
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- افزایش ضربان قلب
ممکن است چند روز طول بکشد تا این علائم ظاهر شوند.
عوارض ابتلا به عفونت رحم
اگر عفونت با آنتی‌بیوتیک درمان نشود، می‌تواند منجر به بروز عوارض شدیدی شود. از عوارض احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ناباروری
• پریتونیت لگنی که یک عفونت عمومی ناحیه لگن است.
• تجمع چرک یا ایجاد آبسه در لگن یا رحم
• سپتی‌سمی یا تکثیر باکتری‌ها در خون
• شوک سپتیک که یک وضعیت اورژانسی تهدیدکننده زندگی است و منجر به کاهش شدید فشار خون می‌شود.
سپتی‌سمی می‌تواند باعث بروز سپسیس شود که یک عفونت جدی است و معمولا خیلی سریع بدتر شود. به‌همین‌دلیل، سپتی‌سمی و شوک سپتیک نیاز به درمان سریع در بیمارستان دارند.
آیا امکان پیشگیری از ابتلا به عفونت رحم وجود دارد؟
قرار گرفتن در معرض شرایط غیربهداشتی یا عدم رعایت بهداشت شخصی می‌تواند باعث بروز عفونت شود. پس با اطمینان از استفاده پزشک از تجهیزات و تکنیک‌های استریل در حین زایمان یا جراحی، می‌توانید خطر ابتلا به عفونت رحم را کاهش دهید.
در مواردی ممکن است پزشک از قبل برای پیشگیری، آنتی‌بیوتیک‌هایی را تجویز کند. برای جلوگیری از بروز عفونت رحم ناشی از بیماری‌های مقاربتی، لازم است که به نکات زیر توجه کنید:
• داشتن رابطه جنسی ایمن مثلاً با استفاده از کاندوم
• انجام غربالگری معمول و تشخیص زودهنگام عفونت‌های مقاربتی مشکوک، هم در خود و هم در شریک زندگی
• تکمیل دوره درمان‌های تجویزشده برای انواع بیماری‌های مقاربتی
نحوه صحیح تشخیص عفونت
پزشک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی و یک معاینه لگنی انجام خواهد داد. او به شکم، رحم و دهانه رحم شما برای بررسی علائم حساسیت بافت رحم و میزان خروج ترشحات نگاه می‌کند. نتایج آزمایشات زیر نیز ممکن است به تشخیص این بیماری کمک کند:
• آزمایش خون که می‌تواند برای اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید (WBC) و میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) انجام شود. معمولا عفونت رحم باعث افزایش تعداد WBC و ESR می‌شود.
مشاهده ترشحات رحم زیر میکروسکوپ توسط یک فرد آموزشدیده برای مشاهده باکتری‌ها
• نمونه‌برداری از دهانه رحم و کشت آزمایشگاهی آن برای بررسی وجود باکتری‌هایی که می‌توانند باعث عفونت شوند، مانند کلامیدیا و گنوکوک که در ابتلا به سوزاک موثر هستند.
• برداشتن مقدار کمی از بافت پوشش داخلی رحم برای آزمایش که به آن بیوپسی آندومتر می‌گویند.
• روش لاپاراسکوپی که به پزشک اجازه می‌دهد تا با دقت بیشتری به داخل شکم یا لگن شما نگاه کند.
انواع روش‌های موثر در درمان
اصولاً عفونت رحم با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. اگر پزشک متوجه شود که شما به یک بیماری مقاربتی مبتلا هستید، ممکن است شریک جنسی شما نیز نیاز به درمان داشته باشد. مهم است که تمام داروهای تجویزشده توسط پزشک را به طور کامل و سر وقت مصرف کنید.
از رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی می‌توان به کلیندامایسین و جنتامایسین اشاره کرد. معمولاً نوعِ آنتی‌بیوتیک متناسب با نوع باکتری که پزشک مشکوک است باعث عفونت شده باشد، تنظیم می‌شود. نتایج آزمایش‌هایی مانند کشت نمونه ترشحات واژن یا دهانه و دیواره رحم کمک زیادی به این مساله می‌کند.
درمواقعی‌که عفونت بسیار گسترش پیدا کرده و باعث سپتی‌سمی یا شوک سپتیک شده باشد، لازم است که بیمار در بیمارستان بستری شود تا تزریق آنتی‌بیوتیک تحت نظر پزشک به‌صورت داخل وریدی انجام شود.
سخن آخر
بنابراین اگر علائم عفونت رحم را تجربه کردید، در اولین فرصت با پزشک متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنید. شروع به‌موقع درمان برای جلوگیری از بروز هرگونه عارضه جدی مانند ناباروری یا شوک سپتیک مهم است. خوشبختانه انواع عفونت رحم با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی با تزریقی بدون هیچ مشکل دیگری از بین می‌روند.
برای انجام عکس رنگی رحم در همدان به مرکز سونوگرافی رستا کلینیک همدان واقع در بالاتر از میدان بعثت – نرسیده به صنعت و معدن – جنب املاک خانه سبز – نبش کوچه نشاط – پلاک 325 مراجعه نموده و یا با شماره تلفن 09300884043 در تماس باشید.
